Is uw gemeentehuis echt zo veilig als u denkt?
U heeft het informatiebeveiligingsbeleid op orde. De documenten voldoen aan de BIO en de ENSIA-verantwoording is ingediend. Op papier lijkt alles te kloppen. Maar hoe veilig is uw gemeente in de praktijk? Wat als de grootste kwetsbaarheid niet schuilt in een complex IT-systeem, maar in de bereidwilligheid van een medewerker bij de receptie?
Een alarmerend cijfer uit de praktijk van gespecialiseerde beveiligingsfirma’s geeft te denken: bij maar liefst 85% van de fysieke insluipsimulaties – zogeheten ‘inlooptesten’ – slagen aanvallers erin om binnen te komen. Dit is geen uitzondering, maar een patroon dat keer op keer wordt bevestigd door onafhankelijke rekenkameronderzoeken door het hele land.
De harde realiteit is dat er een gevaarlijke kloof bestaat tussen papieren veiligheid en de weerbaarheid in de praktijk.
De illusie van een waterdicht beleid
Het onderzoek van de Rekenkamer Utrecht is een perfect voorbeeld. De gemeente had haar digitale beveiliging flink verbeterd; ethische hackers kwamen er via de digitale weg niet meer in. Een compliment waard. Tegelijkertijd bleef de fysieke beveiliging van het stadskantoor en stadhuis net zo kwetsbaar als voorheen. Insluipers konden nog steeds “ongezien de beveiligde delen van die gebouwen betreden”.
De conclusie is even simpel als pijnlijk: een vinkje op een compliance-checklist stopt geen indringer die met een smoes binnen probeert te komen.
De menselijke factor: de zwakste schakel
Waarom gaat het zo vaak mis? De zwakste schakel is zelden een stuk techniek, maar de mens. Aanvallers maken hier misbruik van met social engineering: het psychologisch bespelen van mensen. De methodes zijn vaak bedrieglijk eenvoudig:
- De babbeltruc: Een bekend voorbeeld uit de praktijk is dat van een pentester die bij een van de grootste gemeenten van Nederland toegang kreeg tot een beveiligde zone. Hij meldde zich bij de receptie voor een afspraak en vroeg of hij alvast naar het toilet mocht. Zonder enige controle op zijn identiteit werd hij doorgelaten.
- Meelopen (tailgating): Een “kinderlijk eenvoudige” methode waarbij een aanvaller simpelweg achter een medewerker aanloopt door een beveiligd poortje. Uit beleefdheid of om een ongemakkelijke situatie te vermijden, wordt de deur vaak opengehouden.
- De behulpzame collega: Aanvallers doen zich voor als een nieuwe medewerker, een IT-technicus of een leverancier. Een zelfverzekerde houding en een geloofwaardig verhaal zijn vaak al genoeg om het vertrouwen te winnen.
Deze tactieken werken omdat ze inspelen op de gastvrijheidscultuur die in veel gemeentehuizen heerst. Medewerkers zijn getraind om dienstverlenend en vriendelijk te zijn, niet om achterdochtig of confronterend te zijn. En dat is precies de kwetsbaarheid die een kwaadwillende uitbuit.
Van fysieke insluiping naar digitale ramp
Een geslaagde fysieke insluiping is geen klein incident. Het is vaak de eerste dominosteen die een digitale catastrofe in gang zet. Eenmaal binnen kan een aanvaller een apparaatje in een netwerkpoort pluggen en zo de duurste firewalls omzeilen. De weg naar een verwoestende ransomware-aanval of een groot datalek ligt dan volledig open. De gevolgen – financieel en voor het vertrouwen van de burger – zijn niet te overzien.
Test de realiteit, voordat een ander het doet
Hoe weet u of uw gemeentehuis écht veilig is? De enige manier om daarachter te komen, is door de praktijk te testen.
Bij Vermetis Consulting zijn we gespecialiseerd in het blootleggen van deze kritieke, menselijke kwetsbaarheden. Wij voeren professionele inlooptesten uit, waarbij onze experts de methodes van een echte aanvaller simuleren. Zo brengen we de zwakke plekken in uw processen en de alertheid van uw medewerkers helder in kaart. Voor organisaties die een volledig beeld wensen, bieden we in samenwerking met een gerenommeerde pentester ook een integraal pakket aan, waarbij we zowel de fysieke als de digitale veiligheid toetsen.
Wacht niet tot uw gemeente het onderwerp is van een pijnlijk rekenkamerrapport of, erger nog, het slachtoffer wordt van een aanval die voorkomen had kunnen worden.
Neem vandaag nog contact op met Vermetis Consulting voor een vrijblijvend gesprek en ontdek hoe veilig uw organisatie werkelijk is.
